Η Ιστορία του Σχολείου μας
Το Παλαιό Αεροδρόμιο Λεμεσού επί του οποίου κτίστηκε το Δημοτικό Σχολείο Αγίου Σπυρίδωνος
Το ΙΓ’ Δημοτικό Σχολείο (Αγίου Σπυρίδωνος) είναι κτισμένο σε μέρος που αποτελούσε τμήμα του παλαιού αεροδρομίου Λεμεσού. Το αεροδρόμιο ήταν στρατιωτικό και κατασκευάστηκε κατά το έτος 1939 για να εξυπηρετήσει τις ανάγκες των Βρετανών τόσο για την άμυνα της Λεμεσού όσο και για τις συμμαχικές επιχειρήσεις εναντίον των Γερμανών στη Μέση Ανατολή. Επιπλέον, το αεροδρόμιο αποτελούσε μέρος της ασφάλειας των βρετανικών στρατευμάτων στη Παλαιστίνη και την Αίγυπτο.
Ο δίαυλος του αεροδρομίου ξεκινούσε από τη συμβολή της σημερινής Λεωφόρου Μισιαούλη και Καβάζογλου με τη Λεωφόρο Πάφου και εκτεινόταν προς τα δυτικά, καταλήγοντας, λίγο πριν τη σημερινή Βιομηχανική Περιοχή Λεμεσού. Προς τα βόρεια εκτεινόταν μέχρι τα σημερινά Κάτω Πολεμίδια και νοτίως μέχρι τις παρυφές του Ζακακίου.
Για το σκοπό της κατασκευής του αεροδρομίου επιτάχθηκε μεγάλο μέρος γης που ανήκε σε Λεμεσιανούς μεγαλοκτηματίες. Κατά τη διάρκεια κατασκευής του αεροδρομίου εργοδοτήθηκε μεγάλος αριθμός Λεμεσιανών οι οποίοι ήταν άνεργοι.
Το παλαιό αεροδρόμιο Λεμεσού λειτούργησε μέχρι και το 1948, οπότε εγκαταλείφθηκε λόγω της απόφασης των Βρετανών να κατασκευάσουν νέο αεροδρόμιο στην περιοχή του χωριού Ακρωτήρι. Στα πρώτα χρόνια της ανεξαρτησίας της Κυπριακής Δημοκρατίας, η περιοχή του αεροδρομίου οικοπεδοποιήθηκε και έγινε οικιστική ζώνη επί της οποίας αναπτύχθηκαν οι περιοχές Ομονοίας, Αγίου Σπυρίδωνα και μέρος των Κάτω Πολεμιδιών.
Καθοριστικό παράγοντα για την ανάπτυξη της περιοχής του παλαιού αεροδρομίου έπαιξε η ανέγερση του ΙΓ’ Δημοτικού Σχολείου το 1969, τα οποίο για πολλά χρόνια έφερε στον τίτλο και τη σφραγίδα του το όνομα «ΙΓ΄ Δημοτικό Λεμεσού – Παλαιού Αεροδρομίου». Το μοναδικό σημείο το οποίο απέμεινε μέχρι σήμερα να θυμίζει την ύπαρξη του αεροδρομίου είναι ο υποσταθμός της Αρχής Ηλεκτρισμού, έναντι της εκκλησίας του Αγίου Σπυρίδωνα, ο οποίος φέρει την ονομασία «Air Strip», που σημαίνει ελληνιστί «Αεροδιάδρομος».
Χρήστος Ιακώβου
Διευθυντής του Κυπριακού Κέντρου Μελετών
Απόφοιτος ΙΓ΄Δημοτικού Σχολείου Λεμεσού (1980)
ΙΓ’ ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΛΕΜΕΣΟΥ (ΑΓΙΟΥ ΣΠΥΡΙΔΩΝΑ)
Το ΙΓ’ Δημοτικό Σχολείο Λεμεσού άρχισε τη λειτουργία του το Σεπτέμβριο του 1969. Το σχολείο ήταν επίσης γνωστό ως το Δημοτικό του Παλαιού Αεροδρομίου, αφού ανεγέρθη στο χώρο που λειτούργησε το παλαιό βρετανικό αεροδρόμιο κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου.
Πρώτος διευθυντής σχολείου διορίστηκε σε ηλικία 36 ετών ο κ. Αντρέας Ιωάννου από τη Λεμεσό. Ο κ. Ιωάννου ήταν απόφοιτος του Διδασκαλικού Κολλεγίου Μόρφου και μετεκπαιδεύτηκε για δύο χρόνια στο πανεπιστήμιο Αθηνών , καθώς επίσης για ένα χρόνο στο Εδιμβούργο. Όπως αναφέρει ο κ. Ιωάννου , το ΙΓ’ Δημοτικό θεωρείτο για την εποχή εκείνη ως ένα από τα πιο σύγχρονα σχολεία στη Λεμεσό.
Μέχρι το τέλος Σεπτεμβρίου του 1969 δεν ενεγράφησαν μαθητές και κατά συνέπεια το Γραφείο Παιδείας έδωσε οδηγίες στον κ. Ιωάννου και την κ. Κύρκου-Ιωάννου να μεταβούν στο Η’ Δημοτικό Σχολείο προκειμένου να αντλήσουν μαθητές για το νεοσύστατο ΙΓ΄ Δημοτικό. Τελικώς, μέχρι τις 20 Σεπτεμβρίου ενεγράφησαν μαθητές από το Δ’, το Ε’ και το Η’ Δημοτικό.
Λόγω των συνεχών αλλαγών στο προσωπικό, το σχολείο άρχισε να λειτουργεί κανονικά στις 18 Οκτωβρίου του 1969, με 9 τμήματα και 9 δασκάλους (οκτώ άντρες και μία γυναίκα). Απ’ ό,τι θυμάται ο πρώτος διευθυντής, όταν το σχολείο άρχισε να λειτουργεί η μοναδική εκκρεμότητα ήταν το υπό κατασκευή ακόμη γήπεδο της καλαθοσφαίρισης.
Η περίφραξη του σχολείου ήταν υποτυπώδης και πέριξ του σχολείου υπήρχαν χωράφια και εγκαταλελειμμένα πολυβολεία από την εποχή του Παλαιού Αεροδρομίου. Την εποχή εκείνη, και μέχρι τις αρχές της δεκαετίας του 1990, διεσώζετο μέρος του διαύλου του αεροδρομίου σε μικρή απόσταση νοτιοδυτικά του σχολείου.
Μία εκκρεμότητα των πρώτων χρόνων λειτουργίας του σχολείου ήταν ότι δεν είχε καθοριστεί εάν το σχολείο βρισκόταν εντός των ορίων της Λεμεσού ή των Πολεμιδιών. Η περιοχή του παλαιού αεροδρομίου θεωρείτο υποβαθμισμένη περιοχή αφού βρισκόταν μακριά από το κέντρο της πόλης και πλησίον της βιομηχανικής περιοχής και ως εκ τούτου τα οικόπεδα ήταν φτηνά σε σύγκριση με άλλες περιοχές της Λεμεσού. Στα δυτικά του σχολείου υπήρχαν χωράφια και ελάχιστα σπίτια, στα οποία οι οικογένειες διατηρούσαν ζώα στις αυλές τους. Οι μαθητές μεταξύ τους αστειευόμενοι για τις διευθύνσεις διαμονής τους (επειδή δεν υπήρχαν ονομασίες οδών στο τμήμα εκείνο) ανέφεραν ως διεύθυνση διαμονής «οδός χωράφια νούμερο αγκάθια».
Μέσα από το αρχειακό υλικό του σχολείου συνάγεται ότι κατά τις πρώτες σχολικές χρονιές, μέχρι και το 1974, αρκετοί μαθητές προέρχονταν από οικογένειες, οι οποίες είχαν μεταναστεύσει από την επαρχία Πάφου, όπως π.χ. Κτήμα, Μαμώνια, Χούλου, Πραιτώρι, Αναρίτα, Τίμη, Κοιλίνια, Άγιος Δημητριανός, Γεροσκήπου, Πόλη Χρυσοχούς,
Μερικοί από τους πρώτους απόφοιτους (Ιούνιος 1970) δεν ακολούθησαν γυμνασιακές σπουδές αφού, λόγω της φτώχειας, επέλεξαν να αναζητήσουν την οδό της επαγγελματικής αποκατάστασης. Στο μητρώο του σχολείου αναγράφονται και οι επαγγελματικές τους επιλογές, όπως υδραυλικοί, μηχανικοί, κηπουροί, οικοκυρές κ.ά.
Κατά το πρώτο σχολικό έτος, το σύστημα βαθμολόγησης ήταν αριθμητικό, δηλαδή από το 1 μέχρι το 10. Αυτό το σύστημα άλλαξε από το επόμενο σχολικό έτος, οπότε εφαρμόστηκε η βαθμολόγηση με γράμματα (Α,Β,Γ,…)
Δεύτερος διευθυντής του σχολείου ήταν ο αείμνηστος Χαράλαμπος Χρήστου, απόφοιτος του Διδασκαλικού Κολλεγίου Μόρφου και πτυχιούχος Αγγλικής Φιλολογίας. Αργότερα μεταπήδησε στη Μέση Εκπαίδευση.
Σημαδιακό έτος για το σχολείο ήταν το 1974 όταν δέχθηκε μεγάλο αριθμό προσφύγων μαθητών με αποτέλεσμα να λειτουργεί με δύο κύκλους εναλλάξ, πρωί και απόγευμα.
Αρκετοί από τους γονείς των μαθητών εξασκούσαν επαγγέλματα τα οποία σήμερα έχουν εκλείψει από την Κύπρο, όπως αμαξοποιός, ακτοφύλακας, σαρωθροποιός, λακκοτρύπης, βαρελοποιός, κουλουράς, τυποποιός, εφημεριδοπώλης, χύτης, καρεκλάς, κ.ά.
Από το 1975 άρχισαν να λειτουργούν στο ΙΓ’ Δημοτικό και απογευματινά επιμορφωτικά μαθήματα. Πρωτεργάτης υπήρξε ο δάσκαλος του σχολείου Μιχαλάκης Ττοφή, ο οποίος για τα επόμενα επτά χρόνια ήταν διευθυντής των επιμορφωτικών κέντρων.
Το 1975 επίσης λειτούργησαν μαθητικές λέσχες που στόχο είχαν να βοηθήσουν τα προσφυγόπουλα που ξεριζώθηκαν βίαια από τον τόπο τους κουβαλώντας τις τραυματικές εμπειρίες του πολέμου. Οι μαθητικές λέσχες προσέφεραν προπαρασκευαστικά μαθήματα Μαθηματικώ κι Ελληνικών για παιδιά, τα οποία συναντούσαν δυσκολίες, καθώς επίσης Τέχνη, Γυμναστική, Αγγλικά. Στη συνέχεια το 1978, με πρωτοβουλία του κ. Ττοφή και τη βοήθεια του κ. Νίκου Παττίχη, εισήχθηκαν Ηλεκτρονικοί Υπολογιστές από την Ελλάδα και ταυτόχρονα ξεκίνησαν για πρώτη φορά μαθήματα Ηλεκτρονικών Υπολογιστών.
Κατά την πρώτη δεκαετία της λειτουργίας του σχολείου εφαρμόζονταν μαθήματα με συνδιδασκαλία, στα οποία δύο εκπαιδευτικοί δίδασκαν παράλληλα στην ίδια αίθουσα.
Το 1981 το σχολείο χωρίζεται σε δύο ανεξάρτητους κύκλους . Ο κύκλος Α με τις τάξεις Α,Β,Γ και ο Β κύκλος με τις τάξεις Δ, Ε και ΣΤ.
Μέχρι και το 1989 το σχολείο λειτουργούσε ως εξαήμερο οπότε μετατράπηκε σε πενθήμερο.
Τη φροντίδα του σχολείου μας έχει η Εφορεία Ελληνικών Εκπαιδευτηρίων Λεμεσού.
Από την ίδρυση του σχολείου ως σήμερα διετέλεσαν διευθυντές οι πιο κάτω:
Κύκλος Β Κύκλος Α
Αντρέας Ιωάννου + Κύπρος Παπαδόπουλος
+ Χαράλαμπος Χρήστου Αντρέας Οικονόμου
+ Μιχαλάκης Πισσαρίδης Παναγιώτης Αγαπίου
+ Σωτήρης Ορφανός Αντώνης Βρυωνίδης
Περικλής Μιχαηλίδης Μαρία Ιωάννου
Ηρακλής Ερωτοκρίτου Μαρία Παναγή
Αδάμος Αβρααμίδης Όλγα Σολομώντος Κουντούρη
Χαρίκλεια Καραντώνη Ελένη Σταύρου
Θεοδώρα Πιλλά Φωτεινή Χριστοπούλου
Βάσος Γεωργιάδης Αντρούλα Φούσια Πέτρου
Αντρέας Χαραλάμπους
Σταύρος Σταύρου
Πόλυ Χατζηπροκοπίου
Γιάννης Νάτσιος
Γιάννης Πεγειώτης
Μαρία Δημητρίου